Niedożywienie u seniorów – lekceważony problem

Niedożywienie, obok otyłości, jest jednym z istotnych problemów zdrowotnych wśród seniorów. Związane jest z niedostateczną podażą energii, makroskładników i mikroskładników wraz z dietą.

Niedożywienie może prowadzić do licznych zaburzeń w funkcjonowaniu całego organizmu, a w ostrej fazie – nawet do śmierci.

Autorzy książki „Poradnik opiekuna seniora” wskazują, że istnieje szereg czynników, które mogą przyczyniać się do rozwoju niedożywiania u seniorów. Należą do nich m.in.

• • Choroby przewlekłe wpływające na sposób odżywiania się (u o 80% osób starszych diagnozuje się chorobę przewlekłą, która ma istotny wpływ na dietę),
• • Nieprawidłowy sposób odżywiania się obejmujący niedostateczną lub zbyt dużą podaż żywności, brak urozmaiconych posiłków i ich monotonia. Co ważne, także alkohol może wywołać niedożywienie u seniorów (aż 25% osób w starszym wieku spożywa zbyt dużo alkoholu),
• • Braki w uzębieniu oraz choroby jamy ustnej,
• • Zmiany fizjologiczne zachodzące w organizmie – tzw. zmiany inwolucyjne,
• • Ograniczone dochody,
• • Samotność,
• • Hospitalizacja w ciągu ostatniego roku (ryzyko rozwoju niedożywienia szpitalnego)
• • Ilość i rodzaj przyjmowanych leków – część leków przyjmowanych przez osoby starsze może oddziaływać na ich sposób odżywiania się m.in. poprzez zwiększenie bądź zmniejszenie apetytu i zmiany w odczuwaniu smaku, a także powodować problemy gastryczne.

Konsekwencje niedożywienia

Niedożywienie u osób starszych przyczynia się do znacznej utraty masy ciała, zredukowania ilości masy mięśniowej i osłabienia sprawności psychomotorycznej. W przebiegu niedożywienia obserwuje się także zaburzenia funkcjonowania:

• • układu pokarmowego m.in. zaburzenia trawienia, wchłaniania, osłabienie perystaltyki jelit, nieprawidłowy skład flory bakteryjnej jelita cienkiego, nieprawidłowości w pracy wątroby i trzustki, zmniejszenie wydzielania enzymów trawiennych,
• • układu oddechowego, m.in. częstsze występowanie zapalenia płuc, zaniki masy mięśni oddechowych,
• • układu krążenia, m.in. osłabienie kurczliwości mięśnia sercowego, spadek ośrodkowego ciśnienia żylnego,
• • układu kostno-szkieletowego i zwiększone ryzyko rozwoju osteoporozy.

Należy zaznaczyć, że niedożywienie przyczynia się do zwiększonej częstości zakażeń w wyniku obniżonej odporności i wydłużonego czasu gojenia ran, a także zwiększa ryzyko śmiertelności.

Leczenie niedożywienia

Forma zastosowanego leczenia uzależniona jest od stopnia niedożywienia. W przypadku lekkiego i średniego stopnia niedożywienia stosuje się edukację żywieniową, którą powinien zajmować się wykwalifikowany specjalista z zakresu dietetyki. Natomiast w przypadku ciężkiego niedożywienia należy zastosować odpowiednią suplementację substancji energetycznych i aminokwasów, które mogą być podane doustnie, dojelitowo lub pozajelitowo. W przypadku średniego czy też ciężkiego niedożywienia decyzję o wprowadzeniu specjalistycznego leczenia dojelitowego lub pozajelitowego podejmuje lekarz w oparciu o dane medyczne.

Więcej informacji na temat zdrowia osób starszych znajdziesz w książce „Poradnik opiekuna seniora”, która właśnie ukazała się na rynku. Jej autorzy w przystępny sposób omawiają najbardziej typowe schorzenia osób starszych oraz sposoby radzenia sobie z nimi. Książka wyjaśnia kwestie medyczne, ale także prawne, psychologiczne i społeczne. Kolejną zaletą „Poradnika opiekuna seniora” jest czytelna forma, liczne zestawienia, tabele oraz praktyczne wskazówki.