Wybrane choroby polekowe

dr Joanna Plak

Choroby polekowe są jedną z najczęstszych przyczyn hospitalizacji pacjentów. Seniorzy, z racji wielości chorób i przyjmowanych leków, są w szczególności narażeni na ich wystąpienie. W niniejszym artykule zostaną pokrótce scharakteryzowane cztery choroby polekowe, występujące u osób w dojrzałym wieku.

Jedną z częstszych chorób polekowych w grupie seniorów jest parkinsonizm polekowy.

Charakteryzuje się on występowaniem obustronnych objawów drżeniowych ciała, napięciem mięśniowym, jak również zaburzeniami ruchu w postaci niepewnego, spowolnionego chodu
i przygarbionej sylwetki. Dodatkowo chory cierpi na wzmożoną potliwość i ślinotok. Parkinsonizm polekowy jest spowodowany długotrwałym stosowaniem dużej ilości neuroleptyków; leczących schorzenia o naturze psychicznej, takich jak zaburzenie afektywne dwubiegunowe. Leczenie polega na obniżeniu dawki leku, który wywołał chorobę polekową, jak również na włączeniu dodatkowych leków – przeciwparkinsonowskich.

Kolejną chorobą polekową, często dotykającą seniorów, jest depresja polekowa.
W grupie wysokiego ryzyka znajdują się osoby po 65 roku życia, w szczególności takie, które mieszkają samotnie i nie mają możliwość częstych kontaktów z innymi. Depresja polekowa objawia się: obniżeniem nastroju, smutkiem, przygnębieniem, zniechęceniem, spowolnieniem ruchów, może również prowadzić do myśli samobójczych. Depresję polekową wywołują różne leki, jednak najwięcej zachorowań przypada na osoby przyjmujące leki na zaburzenia psychiczne. Najskuteczniejszą metodą leczenia depresji polekowej jest stopniowe zmniejszanie dawek przyjmowanych leków.

Wiele leków powoduje także wystąpienie polekowego bólu głowy, o różnym natężeniu. Ból obejmuje całą głowę, powodując wrażenie ucisku; nasila się w okolicach czoła i skroni; może również prowadzić do nudności i wymiotów, zwłaszcza jeśli chory przyjmuje jednocześnie leki na migrenę. Wielu pacjentów nie zdaje sobie sprawy, że polekowa bóle głowy są częstym skutkiem ubocznym długotrwałego przyjmowania leków przeciwbólowych, tym samym przyjmują kolejne dawki licząc, że zniwelują ból głowy i nasilają w ten sposób skalę problemu. Leczenie polega na obniżeniu dawek przyjmowanych leków, a w przypadku leków przeciwbólowych- na natychmiastowym ich odstawieniu.

Osoby zażywające duże ilości niesteroidowych leków przeciwzapalnych; w tym aspiryny, są narażone na wystąpienie polekowej astmy aspirynowej. Objawia się ona: występowaniem duszności, ucisku w klatce piersiowej, podrażnieniem spojówek, wodnistym katarem, zmianami skórnymi; jak również: bólem brzucha i biegunką. Leczenie astmy aspirynowej polega na podaniu takich samych leków, jakie przyjmują chorzy na „zwykłą” astmę; jak również na całkowitej rezygnacji z przyjmowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Zalecanym lekiem przeciwbólowym dla chorych na astmę oskrzelową jest paracetamol, o ile pacjent nie jest na niego uczulony.