Wróć 
Agnieszka Żmiejko 
Sianko pod obrusem i pierwszy gość przy stole Sianko pod obrusem i pierwszy gość przy stole
Dawniej każdy szczegół wigilijnej kolacji miał swoje znaczenie. Sianko pod obrusem, dziś traktowane jako sympatyczna ozdoba, niegdyś symbolizowało pokorę i przypomnienie o skromnych narodzinach Jezusa. Domownicy często wkładali kilka źdźbeł do portfela, wierząc, że przyniesie im to dobrobyt w nadchodzącym roku. Wierzono też, że pierwszy gość, który przekroczy próg domu po Wigilii, przynosi szczęście i najlepiej, gdy był to mężczyzna o dobrych zamiarach.
Te dawne przesądy miały głęboki sens, ponieważ przypominały o nadziei i wdzięczności. Dziś coraz rzadziej o nich pamiętamy, skupiając się na przygotowaniach i prezentach. Warto jednak przywrócić te drobne gesty, które nadają Wigilii wyjątkowy charakter. Sianko, dodatkowe nakrycie dla niespodziewanego gościa czy wspólna modlitwa przed posiłkiem łączą pokolenia i pomagają zatrzymać się w pędzie codzienności.
Wspólne łamanie się opłatkiem i śpiewanie kolęd
Łamanie się opłatkiem to piękny zwyczaj, który przetrwał wieki, choć dziś bywa traktowany z pośpiechem. Dawniej był to moment pojednania, czyli składania szczerych życzeń, przebaczenia i wdzięczności za wspólnie spędzony rok. Seniorzy pamiętają czasy, gdy każdy gest miał znaczenie, a łzy wzruszenia mieszały się ze śmiechem przy stole. To rytuał, który uczył empatii i pokory, a jego wartość warto przekazywać młodszym pokoleniom.
Równie ważne były kolędy śpiewane wspólnie, bez podkładu i ekranów. Głosy bliskich, czasem nieidealne, ale szczere, tworzyły atmosferę, której nie da się porównać z żadnym koncertem. Wspólne śpiewanie zbliżało rodziny, budowało poczucie wspólnoty i przypominało o duchowym wymiarze Świąt. Może więc w tym roku, zamiast kolejnego filmu, warto sięgnąć po śpiewnik i pozwolić, by dom znów rozbrzmiał kolędą?
Dwanaście potraw, post i oczekiwanie pierwszej gwiazdki
Tradycja dwunastu wigilijnych potraw nie wzięła się znikąd, ta tradycja symbolizowała dwanaście miesięcy roku, a także dwunastu apostołów. W przeszłości dania były postne, przygotowane z prostych składników: kaszy, grzybów, kapusty czy maku. Wiele gospodyń pilnowało, by niczego nie zabrakło, bo według wierzeń to wróżyło dostatek w kolejnym roku. Dziś coraz częściej zastępujemy tradycyjne potrawy nowoczesnymi wersjami, zapominając o dawnych smakach, takich jak kutię, zupę grzybową czy kompot z suszu.
Równie symboliczne było wypatrywanie pierwszej gwiazdki, to był zawsze znak, że można zasiąść do stołu. Dla dzieci był to moment pełen ekscytacji, a dla dorosłych przypomnienie o betlejemskim cudzie. W wielu domach zwyczaj ten już zanika, a szkoda, bo to piękny rytuał, który łączy duchowość z dziecięcą radością. Czekając wspólnie na gwiazdę, uczymy się cierpliwości i uważności, czyli tych wartości, które w świątecznym zgiełku łatwo tracimy.
Dawne prezenty i kolędnicy z gwiazdą
Zanim pojawiły się kolorowe opakowania i długie listy do Mikołaja, prezenty miały skromną, ale głęboko symboliczną formę. Dzieci dostawały jabłka, orzechy, ręcznie robione ozdoby czy pierniki, czyli drobiazgi, które cieszyły bardziej niż najnowszy gadżet. Warto wrócić do tej prostoty i przypomnieć sobie, że najważniejsze są gesty, a nie wartość materialna podarunku.
W wielu regionach Polski w Wigilię chodzili kolędnicy z gwiazdą, śpiewając i składając życzenia. Był to zwyczaj, który wprowadzał radość i poczucie wspólnoty. Dziś coraz rzadziej można spotkać takie grupy, ale nic nie stoi na przeszkodzie, by zorganizować rodzinne kolędowanie lub wspólne ubieranie choinki z sąsiadami. To powrót do wartości, które sprawiają, że Święta stają się naprawdę rodzinne! Święta pełne dobra, wdzięczności i bliskości.
