Małe zmiany, duże zagrożenie – co może wskazywać na raka skóry?
Wielu pacjentów zgłasza się do dermatologa dopiero wtedy, gdy zmiana zaczyna sprawiać ból, krwawić lub gwałtownie rosnąć. Specjaliści podkreślają jednak, że pierwsze objawy bywają dużo subtelniejsze.
Jak wyjaśnia dermatolog Dominika Ziółkowska-Banasik z Centrum Medycznego Severux:
- Najprościej rzecz ujmując zmiana ze strupkiem lub nadżerka, owrzodzenie, które się nie goją w dłuższym okresie czasu może sugerować nowotwór lub stan przednowotworowy.
To przypomnienie, że groźne zmiany nie zawsze są duże czy ciemne. Często wyglądają jak niewielkie, jasne ranki, które długo się nie goją.
Jak często senior powinien badać znamiona?
Według dermatolog:
- Najogólniej – raz w roku. W sytuacjach szczególnych, kiedy pacjent przyjmuje leki uwrażliwiające skórę na promieniowanie słoneczne lub leki obniżające odporność, częstotliwość ta powinna być większa.
Regularne wizyty kontrolne powinny stać się rutyną – tak samo naturalną jak badania krwi czy pomiar ciśnienia.
Te miejsca są najbardziej narażone
Długotrwała ekspozycja na słońce sprawia, że niektóre części ciała są szczególnie podatne na rozwój raka skóry. Ziółkowska-Banasik podkreśla rolę ochrony i obserwacji obszarów stale narażonych na UV:
- Przede wszystkim głowa z uwzględnieniem skóry skalpu; małżowiny uszne, nos. Nie można również zapomnieć o wargach oraz błonach śluzowych jamy ustnej…”
Seniorzy powinni raz w miesiącu dokładnie oglądać te miejsca, a przy trudno dostępnych – poprosić o pomoc bliskich.
Starcze zmiany czy już niebezpieczne?
Typowe dla wieku brodawki łojotokowe, włókniaki czy naczyniaki często mylą się ze zmianami złośliwymi. Lekarka podkreśla:
- Trudno ocenić zmiany skórne bez badania w powiększeniu – dermatoskopem. Brodawka łojotokowa może okazać się np. czerniakiem, a fioletowy naczyniak rubinowy np. rakiem z komórek Merkla.
To dowód, że samodzielna ocena zmian skórnych w domu jest niewystarczająca. Wczesne wykrycie nowotworu daje bardzo dobre rokowania.
Choroby przewlekłe i leki – jak wpływają na skórę seniorów?
Po 60. roku życia skóra często reaguje na zaburzenia ogólnoustrojowe, a wiele leków może wywoływać niepożądane zmiany. Jak zauważa specjalistka:
- Oczywiście, na skórze często manifestują się nasze ogólnoustrojowe problemy. Nowe wysypki skórne, pęcherze, świąd u osób w starszym wieku zawsze budzą podejrzenie zespołu paraneoplastycznego.
Lista zażywanych leków powinna zawsze towarzyszyć seniorowi podczas wizyty u dermatologa – ułatwia to rozpoznanie przyczyn zmian.
Najważniejsze badania diagnostyczne – jak wygląda sprawdzenie zmiany?
Wstępnym narzędziem diagnozy jest dermatoskopia, która pozwala obejrzeć zmianę w powiększeniu. Przy podejrzeniu nowotworu wykonuje się biopsję. Jak podkreśla lekarka:
- Żeby na koniec było optymistycznie – często usunięcie zmiany podejrzanej jest zarazem jej leczeniem i kończy cały proces diagnostyczno-terapeutyczny.
W większości przypadków już pierwszy zabieg pozwala zakończyć leczenie.
Monika Krzepina
