Menopauza - objawy

Tomasz PaszkowskiProf. Tomasz Paszkowski: „Objawy menopauzy możemy dziś leczyć wcześnie, skutecznie, bezpiecznie i precyzyjnie”

W Polsce zaledwie cztery procent kobiet w okresie menopauzy stosuje Hormonalną terapię menopauzy (HTM). To zdecydowanie nie odpowiada rzeczywistym potrzebom zdrowotnym. Jako środowisko klinicystów powinniśmy rzetelnie informować nasze pacjentki, że współczesne możliwości HTM pozwalają leczyć objawy menopauzy już na najwcześniejszym etapie, a zastosowane dawki terapeutyczne precyzyjnie dobrać do indywidualnych potrzeb pacjentek.

Dzięki temu Hormonalna Terapia Menopauzy jest skuteczna i jednocześnie bezpieczna dla organizmu – mówi prof. Tomasz Paszkowski, Kierownik III Katedry I Kliniki Ginekologii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie.

Prof. dr hab. n. med. Tomasz Paszkowski,

Kierownik III Katedry I Kliniki Ginekologii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie

HTM – cenne fakty…

Hormonalna terapia menopauzy (HTM) polega na zastosowaniu leczenia hormonalnego w celu złagodzenia objawów menopauzy, wywołanych przez obniżenie poziomu estrogenów w tym okresie. HTM jest najskuteczniejszą terapią objawów naczynioruchowych oraz atrofii urogenitalnej u kobiet w okresie około-
i pomenopauzalnym. Świat współczesnej nauki nie ma dziś wątpliwości, że wraz z zaleceniami dotyczącymi zdrowego stylu życia, HTM powinna stanowić część indywidualnie dobranej strategii terapeutycznej, w której rodzaj leku, droga podawania, schemat dawkowania a także czas leczenia są dostosowane do ustalonych z pacjentką celów terapeutycznych.

i groźne mity

Niestety, pomimo zaleceń najważniejszych międzynarodowych gremiów naukowych, wiele kobiet w okresie menopauzalnym nie podejmuje terapii HTM. Przyczyn tego zjawiska można upatrywać w nakierowanym na wzbudzenie negatywnej sensacji, nagłaśnianiu wstępnych analiz badania WHI (Women’s Health Initiative) z początku XXI wieku.

Pierwsze doniesienia z tego badania, oparte na wnioskach wyciągniętych z nieadekwatnie dobranych narzędzi badawczych, które ukazały się w prasie popularnej i naukowej, wzbudziły panikę wśród wielu kobiet. Media na całym świecie przestrzegały, że hormonalna terapia stosowana w leczeniu objawów menopauzy nie jest „tak bezpieczna, jak się wydawało”. Nie nagłaśniano ograniczeń tego badania i jego słabości metodologicznej, a jedynie nośne, negatywne hasła.

Kolejne pogłębione analizy wykonane w okresie ostatnich kilkunastu lat wykazały, że jeśli zaczyna się stosować HTM przed 60-tym rokiem życia lub do 10 lat po menopauzie, terapia ta może w bezpieczny sposób poprawić jakość życia. Niekorzystny stosunek korzyści do ryzyka niesie ze sobą zbyt późne rozpoczynanie terapii HTM lub jej zastosowanie u kobiet, u których istnieją przeciwwskazania do jej wdrożenia (!). Wnioski z najnowszych badań, choć podważały pierwsze negatywne i sensacyjne doniesienia, nie odbiły się już niestety tak szerokim echem w mediach. Pokłosiem tego są szokująco niskie statystyki w zakresie stosowania HTM przez kobiety w okresie menopauzalnym. Dziś wciąż zbyt wiele kobiet niepotrzebnie cierpi z powodu objawów menopauzy drastycznie obniżających jakość życia. Koniecznie trzeba to zmieniać!

Rzetelna informacja to podstawa

Pierwszym krokiem na rzecz najlepiej pojętego interesu kobiet jest dostarczenie im rzetelnych, opartych na Evidence Based Medicine informacji na temat możliwości zwalczania objawów menopauzy. Na podstawie własnych doświadczeń z codziennej praktyki klinicznej mogę stwierdzić, że pacjentek zgłaszających się z dokuczliwymi, trudnymi dla codziennego funkcjonowania objawami menopauzy z roku na rok zgłasza się do gabinetów ginekologów coraz więcej. Jako środowisko klinicystów wiemy, że możemy skutecznie pomóc kobietom, że mamy do zaproponowania odpowiednie terapie, które pozwalają nam bezpiecznie walczyć z objawami menopauzy już na bardzo wczesnym jej etapie. Dziś, w 2018 roku, mamy do dyspozycji bezpieczne i sprawdzone poprzez badania kliniczne i wieloletnie doświadczenia sposoby łagodzenia objawów menopauzalnych. Wśród nich terapię wpisująca się w nurt tzw. medycyny personalizowanej, którą możemy zastosować w niskich dawkach już w okresie okołomenopauzalnym, zgodnie z zasadą start early, start low (zacznij wcześnie od najmniejszej skutecznej dawki). Dzięki temu możemy pomóc pacjentce skutecznie i bezpiecznie uniknąć degradacji jakości życia spowodowanej objawami menopauzalnymi. Nie zapominajmy, że WHO zdefiniowało zdrowie jako ogólny dobrostan fizyczny i psychiczny, a nie tylko brak choroby.

Ważna świadomość kobiet

Niezwykle istotne, by kobiety wiedziały, gdzie mogą znaleźć rzetelne informacje na temat menopauzy. Nie mam wątpliwości, że w tym zakresie wiele do zrobienia mają różne środowiska: lekarze klinicyści, naukowcy, przemysł farmaceutyczny, dziennikarze. Ogromnie ważne są inicjatywy, takie jak zainaugurowana 17 października kampania świadomościowa #MyWayNewWay, będąca platformą wymiany rzetelnych informacji na temat menopauzy. Wspólna dyskusja o tym, czym jest menopauza, z jakimi objawami może się wiązać, a także jak im bezpiecznie i skutecznie przeciwdziałać, jest ważnym krokiem do poprawy zdrowia i jakości życia 1/3 kobiet zamieszkujących Ziemię, które są wieku menopauzalnym.

Bibliografia:

Baber RJ, Panay N, Fenton A. IMS Writing Group. 2016 IMS Recommendations on women's midlife health and menopause hormone therapy. Climacteric. 2016; 19(2): 109-50.

Bińkowska M, Dębski R, Paszkowski T, et al. Guidelines for menopausal hormone therapy: recommendations of the Polish Menopause and Andropause Society. Przegl Menopauzalny. 2014; 13(1): 1-12.

Cobin RH, Goodman NF. AACE Reproductive Endocrinology Scientific Committee. American Association of Clinical Endocrinologists and American College of Endocrinology position statement on menopause-2017 update. Endocr Pract. 2017; 23(7): 869-880.

Hodis HN, Collins P, Mack WJ, et al. The timing hypothesis for coronary heart disease prevention with hormone therapy: past, present and future in prospective. Climacteric 2012; 15: 217-228.

National Institute for Health and Care Excellence (NICE). nice.org.uk/guidance/qs143. 9 February 2017.

Rossouw JE, Anderson GL, Prentice RL, et al.; Writing Group for the Women’s Health Initiative Investigators. Risks and benefits of estrogen plus progestin in healthy postmenopausal women: principal results from the Women’s Health Initiative randomized controlled trial. JAMA 2002; 288: 321-333.

Rossouw JE, Prentice RL, Manson JE, et al. Postmenopausal hormone therapy and risk of cardiovascular disease by age and years since menopause. JAMA 2007; 297: 1465-1477.

The 2017 hormone therapy position statement of The North American Menopause Society. Menopause. 2017; 24(7): 728-753.

Woods NF, Utian W. Quality of life, menopause, and hormone therapy: an update and recommendations for future research. Menopause. 2018; 25(7): 713-720.

Informacje o menopauzie

 

Czym jest menopauza?

Menopauza to czas w życiu kobiety, kiedy krwawienie miesiączkowe ustaje na stałe, ponieważ dochodzi do zakończenia naturalnego okresu rozrodczego. Światowa Organizacja Zdrowia definiuje menopauzę jako ostatnie krwawienie miesięczne w życiu kobiety, po którym miesiączka nie występuje przez 12 miesięcy, bez żadnych patologicznych przyczyn tego stanu. Ostateczne przerwanie miesiączkowania poprzedza kilkumiesięczny, czasem kilkuletni, okres nieregularnych cyklów miesiączkowych nazywany okresem okołomenopauzalnym.

Naturalna menopauza pojawia się, kiedy jajniki nieodzownie zaprzestają wytwarzania hormonów płciowych, estrogenów i progesteronu. Menopauza może być także wywołana przez chirurgiczne usunięcie obu jajników. Istnieje wiele bardzo różnych objawów towarzyszących okresowi okołomenopauzalnemu i menopauzie, występujących w zmiennej częstotliwości i nasileniu u poszczególnych kobiet. Należą do nich: uderzenia gorąca, poty nocne, zaburzenia snu, zmniejszone libido, suchość pochwy, bóle głowy, wahania nastroju (rozdrażnienie, lęk), kołatanie serca, sztywność, ból

– dolegliwości ze strony stawów, zmniejszenie masy mięśniowej, nawracające zakażenia układu moczowego, depresja, przyrost masy ciała, zmiany dotyczące skóry (suchość, utrata elastyczności), zaburzenia pamięci i koncentracji. Z powodu tych objawów menopauza może potencjalnie wywierać silny wpływ na jakość życia kobiet, w tym ich zdrowie fizyczne, związki, zainteresowania, a nawet aktywność zawodową.

W dłuższej perspektywie menopauza wiąże się z osteoporozą i wzrostem ryzyka sercowo- -naczyniowego.

Rozpoznanie okresu okołomenopauzalnego opiera się na wieku, występowaniu objawów naczynioruchowych (uderzeń gorąca…) i nieregularnych krwawień miesiączkowych.

Menopauzę rozpoznaje się u kobiet, u których krwawienia miesiączkowe nie występowały przez co najmniej 12 miesięcy i które nie stosują antykoncepcji hormonalnej.

Jakie są dostępne środki łagodzące objawy menopauzy?

Według Europejskiego Towarzystwa ds. Menopauzy i Andropauzy [European Menopause and Andropause Society, EMAS], możliwości postępowania w okresie menopauzy należy omówić indywidualnie z każdą kobietą, a mianowicie należy:

  • udzielić informacji o długoterminowych i krótkoterminowych skutkach menopauzy;
  • udzielić porady dotyczącej stylu życia oraz dostępnych środków farmakologicznych z omówieniem korzyści i potencjalnego ryzyka ich stosowania;

  • omówić najbardziej odpowiednie postępowanie lecznicze, w tym rodzaj leczenia, dawkowania, schemat i czas trwania leczenia z uwzględnieniem stylu życia

i indywidualnych potrzeb kobiety;

  • poinformować o możliwościach antykoncepcji dla kobiet w wieku okołomenopauzalnym.

Rozpoznanie menopauzy ma kluczowe znaczenie, ponieważ wczesne rozpoczęcie leczenia warunkuje redukcję ryzyka wystąpienia wielu dolegliwości fizycznych i psychicznych. A więc wczesne rozpoznanie menopauzy ułatwia rozpoczęcie w odpowiednim czasie leczenia przynoszącego długoterminowe korzyści, takie jak zmniejszenie ryzyka choroby wieńcowej, zmniejszenie ryzyka złamania kości w konsekwencji osteoporozy i zwiększenie długości życia z zachowaniem jego odpowiedniej jakości.

Styl życia w okresie menopauzy

Należy rozważyć zmianę stylu życia, która może pomóc w złagodzeniu objawów i powikłań menopauzy. Należą do nich: zdrowa dieta, aktywność fizyczna, zaprzestanie palenia tytoniu, ograniczenie spożycia alkoholu. Kobiety po menopauzie powinny także spożywać odpowiednie ilości wapnia i witaminy D.

Hormonalna terapia menopauzy (HTM) – Hormonalna Terapia Zastępcza (HTZ)

Celem HTM oraz HTZ jest złagodzenie objawów menopauzy wywołanych przez obniżenie stężenia hormonów żeńskich w tym okresie. Leczenie hormonalne w okresie menopauzy polega zazwyczaj na ciągłym przyjmowaniu estrogenu w monoterapii (dla kobiet bez zachowanej macicy) lub w terapii złożonej estrogenowo-progestagenowej wskazanej dla kobiet z zachowaną macicą. Terapia polega na ciągłym lub sekwencyjnym przyjmowaniu leków hormonalnych. Leki hormonalne są dostępne w wielu formach – takich jak: tabletki, żele, kremy, plastry, implanty, wkładki wewnątrzmaciczne lub pierścienie dopochwowe w dawkach dostosowanych do potrzeb każdej kobiety. HTM jest najskuteczniejszym sposobem leczenia objawów naczynioruchowych w każdym wieku (uderzenia gorąca, poty nocne) oraz atrofii urogenitalnej okresu menopauzy. Wykazano też, że zapobiega utracie masy kostnej i złamaniom kości.

Terapie alternatywne i wspomagające

Wykazano skuteczność niektórych alternatywnych terapii w leczeniu łagodnych do umiarkowanych objawów menopauzy. Dieta o zwiększonej zawartości fitoestrogenów (zawartych np. w warzywach strączkowych, soi, tofu i innych) lub naturalnych suplementów diety opartych na tych substancjach, może zmniejszyć niektóre objawy menopauzy, takie jak: uderzenia gorąca, czy zaburzenia snu. Oprócz tego terapia behawioralna, relaksacja, akupunktura i leki homeopatyczne mogą łagodzić zaburzenia nastroju lub stany lękowe. Można także rozważyć suplementację testosteronu u kobiet z niskim popędem płciowym oraz środki nawilżające lub środki do lubrykacji w przypadku suchości pochwy.

Hormonalna terapia menopauzy (HTM) jako element indywidualnie dobranej ogólnej strategii leczenia

 

Hormonalna terapia menopauzy (HTM) jest najskuteczniejszą terapią objawów naczynioruchowych oraz atrofii urogenitalnej u kobiet w okresie około- i pomenopauzalnym. Wraz z zaleceniami dotyczącymi stylu życia hormonalna terapia menopauzy – HTM powinna stanowić część indywidualnie dobranej strategii, w której rodzaj leku, sposób dawkowania, schemat i czas trwania leczenia są dostosowane do ustalonych z pacjentką celów leczenia.

Rodzaje hormonów stosowanych w HTM – HTZ

W leczeniu objawów menopauzy stosowane są dwa rodzaje żeńskich hormonów płciowych: estrogeny i progestageny. Stężenie estrogenów zmniejsza się w okresie poprzedzającym menopauzę. Estrogeny powinny być podawane w monoterapii u kobiet po histerektomii

lub w terapii złożonej estrogenowo-progestagenowej u kobiet z zachowaną macicą. Terapia złożona polega na podawaniu estrogenu, do którego dodawany jest progestagen w celu zapobieżeniu przerostowi endometrium i zmniejszeniu ryzyka hiperplazji endometrium,

a w konsekwencji zapobieżeniu rozwojowi raka endometrium podczas terapii estrogenowej.

Dostępność różnych postaci i dawek estrogenów oraz progestagenów umożliwia lekarzom dostosowanie leczenia do określonych potrzeb każdej pacjentki, w zależności od jej wieku, wywiadu medycznego i objawów. Tak więc dawka, czas trwania, schemat leczenia i droga podania są dobierane indywidualnie i oceniane okresowo w celu uzyskania największych korzyści i maksymalnego ograniczenia ryzyka wystąpienia ewentualnych powikłań.

Schemat leczenia

Leczenie może być ciągłe, cykliczne lub sekwencyjne. Leczenie ciągłe zaleca się kobietom menopauzalnym, u których krwawienie miesięczne ustało co najmniej 12 miesięcy temu. Polega ono na przyjmowaniu estrogenu i progestagenu lub stałej terapii złożonej estrogenowo-progestagenowej codziennie bez przerywania. Schematy leczenia cyklicznego i sekwencyjnego zalecane są kobietom w okresie okołomenopauzalnym, u których występują objawy menopauzy, ale które nadal miesiączkują. Cykliczne schematy leczenia skojarzonego polegają na przyjmowaniu estrogenu i progestagenu przez co najmniej 14 dni, po czym następuje zwykle 7–14-dniowa przerwa w przyjmowaniu hormonów. Leczenie sekwencyjne polega na podawaniu wyłącznie estrogenu przez 14 dni, a następnie estrogenu w skojarzeniu z progestagenem przez 14 dni.

Inne wskazania do stosowania HTM

HTM jest zalecana również w leczeniu przedwczesnej niewydolności jajników, w celu złagodzenia menopauzalnych objawów naczynioruchowych i moczowo-płciowych oraz zapobiegania rozwojowi osteoporozy pomenopauzalnej. Terapię należy kontynuować co najmniej do średniego populacyjnego wieku menopauzy.

Korzyści i ryzyko związane z HTM: przegląd najnowszych danych naukowych dotyczących skuteczności i bezpieczeństwa

Ryzyko i korzyści HTM różnią się w zależności od wieku i czasu, który upłynął od pierwszych objawów menopauzy. Relacja korzyści do ryzyka jest najlepsza do 60 roku życia lub do

10 lat od ostatniej miesiączki. Natomiast u kobiet w wieku >60 lat lub po 10 latach od ostatniej miesiączki nie należy inicjować HTM. W osiemnastoletniej obserwacji kontrolnej pacjentek biorących udział w badaniu WHI wykazano, że stosowanie HTM nie miało związku ze wzrostem ryzyka zgonu niezależnie od przyczyny, włączając przyczyny sercowo-naczyniowe lub zgon z powodu nowotworu.

Korzyści ze stosowania HTM są krótko- i długoterminowe:

  • HTM jest najskuteczniejszą metodą leczenia objawów naczynioruchowych;
  • HTM może złagodzić objawy atrofii urogenitalnej (suchość pochwy, dyspareunia, nietrzymanie moczu, nawracające stany zapalne pochwy i pęcherza moczowego);
  • HTM może zapobiec pomenopauzalnej utracie masy kostnej i zredukować ryzyko osteoporozy;
  • HTM może pomóc w leczeniu zaburzeń nastroju wynikających z menopauzy;
  • HTM może zmniejszać ryzyko wystąpienia choroby wieńcowej;
  • HTM redukuje śmiertelność niezależnie od przyczyny u kobiet z menopauzą, u których terapię rozpoczęto przed 60 rokiem życia lub w okresie do 10 lat od ostatniej miesiączki;
  • Bóle stawów i mięśni, wahania nastroju, zaburzenia snu i funkcje seksualne mogą również ulec poprawie dzięki stosowaniu HTM.

Ponadto HTM łagodzi wiele innych objawów, które mogą istotnie wpływać na jakość życia, zdrowie fizyczne, relacje z innymi, zainteresowania, a nawet rozwój zawodowy.

Powikłania stosowania HTM nie są częste jeżeli leczenie jest dobrze dobrane do indywidualnych wymogów pacjentki:

  • nie należy rozpoczynać HTM u kobiet w wieku powyżej 60 lat;
  • stosowanie wyłącznie estrogenów u kobiet z zachowaną macicą zwiększa ryzyko raka endometrium, a więc należy podawać je łącznie z progestagenem;
  • pacjentki otyłe lub kobiety z czynnikami ryzyka żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej (palenie tytoniu, rodzinne występowanie żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej itp.) należy dokładnie ocenić pod kątem ryzyka żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej przed włączeniem leczenia hormonalnego.

Tak więc decyzja o zaleceniu HTM powinna być oparta na dokładnym rozważeniu korzyści i ryzyka wynikającego z leczenia hormonalnego.

Profesor Robert D. Langer* wskazuje: „Wpływ HTM na większość narządów i układów zależy od wieku i czasu od ostatniej fizjologicznej ekspozycji na hormony, toteż schematy leczenia są różne. W ubiegłych latach wiele nauczyliśmy się na temat uwarunkowań kobiet, którym

leczenie przyniesie korzyści. Nie wszystkim kobietom zaleca się stosowanie HTM, ale u kobiet, którym taka forma jest polecana, korzyści są zarówno krótkoterminowe (redukcja objawów naczynioruchowych, dyspareunii), jak i długoterminowe (zdrowe kości, możliwość redukcji ryzyka choroby wieńcowej, możliwy ochronny wpływ na funkcje poznawcze)”.

*Robert D. Langer MD, MPH [lek. med., specjalista w zakresie zdrowia publicznego] jest głównym naukowcem i dyrektorem medycznym w Jackson Hole Center for Preventive Medicine (Ośrodku Medycyny Prewencyjnej w Jackson Hole) oraz profesorem medycyny rodzinnej na University of Nevada, Reno School of Medicine) Wydziale Medycznym Uniwersytetu Nevada w Reno) w Stanach Zjednoczonych.

Fakty i mity dotyczące HTM

Nie każda kobieta musi stosować HTM        PRAWDA

Nie wszystkim kobietom zaleca się stosowanie HTM, ale u kobiet, którym taka forma jest polecana, korzyści są zarówno krótkoterminowe (objawy naczynioruchowe, dyspareunia), jak i długoterminowe (zdrowe kości, możliwość redukcji ryzyka choroby wieńcowej, możliwy ochronny wpływ na funkcje poznawcze). HTM może nie być odpowiednia dla kobiet z wywiadem rodzinnym obciążonym rakiem piersi lub będących po leczeniu: raka piersi, jajnika lub macicy, żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej, choroby wątroby lub nieleczonym nadciśnieniu tętniczym.

Istnieją różne rodzaje i dawki HTM, aby można ją było dostosować do potrzeb każdej kobiety                     PRAWDA

HTM jest dostępna pod wieloma postaciami – takimi jak tabletki, żele, kremy, plastry, implanty, wkładki wewnątrzmaciczne lub pierścienie dopochwowe – oraz w dawkach dostosowanych do potrzeb każdej kobiety, odpowiednich dla jej wieku, wywiadu rodzinnego i objawów.

HTM jest zawsze leczeniem krótkotrwałym         FAŁSZ

Nie trzeba ograniczać czasu trwania HTM, pod warunkiem, że jest zgodna z celami leczenia. Nie istnieją określone wytyczne dotyczące czasu trwania HTM, ponieważ ograniczone dane wskazują na brak korzyści ze stopniowego obniżania dawki bądź też nagłego odstawienia ogólnoustrojowej HTM. O czasie trwania HTM powinni zdecydować wspólnie: kobieta, która została dobrze poinformowana, i jej lekarz prowadzący. Decyzja powinna być podjęta w oparciu o określone cele leczenia i przeprowadzoną ocenę stosunku korzyści do ryzyka w każdym indywidualnym przypadku.

HTM ma wpływ wyłącznie na uderzenia gorąca        FAŁSZ

HTM jest najskuteczniejszym sposobem leczenia objawów naczynioruchowych, takich jak uderzenia gorąca, ale może także znosić wiele innych objawów i zmniejszyć zagrożenia towarzyszące menopauzie, takie jak: atrofia układu moczowo-płciowego, rak jelita grubego i rak żołądka, choroby układu sercowo-naczyniowego, zwyrodnienie chrząstek, obniżenie libido, utrata masy kostnej, zmiany skórne.

HTM nie wywiera wpływu na jakość życia w okresie menopauzy       FAŁSZ Korzyści zdrowotne i poprawa ogólnej jakości życia zostały ewidentnie udowodnione, zwłaszcza w przypadku kobiet rozpoczynających leczenie przed 60 r.ż. oraz w ciągu 10 lat od wystąpienia menopauzy. W rzeczywistości badania dostarczają wiarygodnych danych, że HTM wpływa na poprawę jakości życia, nie tylko łagodzenie objawów naczynioruchowych. Wykazano istotną poprawę w zakresie wydłużenia życia z zachowaniem jego jakości w okresie 5–30 lat u kobiet, które rozpoczęły HTM w bliskim czasie od wystąpienia menopauzy.

W stosowaniu HTM jest więcej ryzyka niż korzyści        FAŁSZ

Tak jak w przypadku każdego leku, stosowanie HTM wiąże się z korzyściami i ryzykiem. Relacja korzyści do ryzyka różni się także w zależności od wieku i czasu jaki upłynął od pierwszych objawów menopauzy. To dlatego HTM nie należy zlecać bez wyraźnego wskazania objawowego lub fizykalnego, należy dobierać ją indywidualnie i z czasem modyfikować. Jednakże, ważne jest odbycie co najmniej jednej konsultacji w roku, aby sprawdzić wpływ stosowanej terapii oraz to, czy nadal jest odpowiednia. Konsultacja powinna obejmować badanie fizykalne oraz odpowiednie badania laboratoryjne i obrazowe, zaktualizowanie danych z wywiadu rodzinnego i chorobowego oraz omówienie stylu życia i strategii pomocnych w zapobieganiu chorobom przewlekłym lub zmniejszeniu ich nasilenia. Rodzaj i droga podania

każdego leku zawierającego estrogen i progestagen mają także wpływ na stosunek korzyści do ryzyka, a więc należy uwzględnić również ten aspekt.

HTM jest zawsze związana ze wzrostem ryzyka sercowo-naczyniowego/ ryzyka raka piersi                 FAŁSZ

W osiemnastoletniej obserwacji kontrolnej pacjentek biorących udział w badaniu WHI wykazano, że stosowanie HTM nie miało związku ze wzrostem ryzyka zgonu niezależnie od przyczyny, włączając przyczyny sercowo-naczyniowe lub zgon z powodu nowotworu (patrz tabela poniżej).

Jednakże ryzyko wystąpienia raka piersi u kobiet w wieku >50 lat związane ze stosowaniem HTM jest problemem złożonym, który należy ocenić przed zaleceniem HTM. Ryzyko choroby sercowo-naczyniowej może wzrastać u kobiet w wieku >60 lat stosujących HTM.

Istnieje wiele sposobów zwalczania objawów menopauzy tak, aby kobieta mogła cieszyć się życiem.

Każda kobieta przechodzi menopauzę na swój własny, niepowtarzalny sposób i powinna zapytać lekarza, jak poradzić sobie z menopauzą.

Firma Mylan jest globalną firmą farmaceutyczną, której celem jest ustanawianie nowych standardów w opiece zdrowotnej. Pracując wspólnie na całym świecie zapewniamy

7 miliardom ludzi dostęp do wysokiej jakości leków. W naszym stale powiększającym się portfolio znajduje się ponad 7500 produktów wprowadzonych do obrotu na całym świecie, w tym leki antyretrowirusowe, z których korzysta ponad 40% osób leczonych przeciwko HIV /AIDS na świecie. Prowadzimy sprzedaż naszych produktów w ponad 165 krajach.

Jesteśmy nie tylko jedną z największych globalnych firm z branży leków generycznych i specjalistycznych, ale też jednym z największych światowych producentów substancji

czynnych (API). Każdy z naszych 35 000 pracowników jest oddany idei tworzenia lepszego zdrowia dla lepszego świata. 

Firma Mylan rozpoczyna szeroką kampanię My Way, aby pomóc kobietom w okresie menopauzy żyć pełnią życia.

Opracowano na podstawie:

 

  1. NHS Choices. https://www.nhs.uk/conditions/menopause/symptoms/. Dostęp uzyskano 5 lutego 2018 r.
  2. Bungay GT, Vessey MP, McPherson CK. Study of symptoms in middle life with special reference to the menopause. Br Med J 1980; 281(6234):181-3.
  3. van Keep PA. The history and rationale of hormone replacement therapy. Maturitas 1990; 12(3):163-70.
  4. Armeni E, Lambrinoudaki I, Ceausu I i wsp. Maintaining postreproductive health: a care pathway from the European Menopause and Andropause Society (EMAS). Maturitas 2016; 89:63-72.
  5. Hodis HN, Collins P, Mack WJ i wsp. The window of opportunity for coronary heart disease prevention with hormone therapy: past, present and future in perspective. Climacteric 2012; 15(3):217-28.
  6. Baber RJ, Panay N, Fenton A; Grupa twórcza IMS. Zalecenia IMS z 2016 r. dotyczące zdrowia kobiet w średnim wieku i terapii hormonalnej w okresie menopauzy. Climacteric 2016; 19(2):109-50.
  7. de Villiers TJ, Pines A, Panay N i wsp.; International Menopause Society [Międzynarodowe Towarzystwo ds. Menopauzy] Zaktualizowane wytyczne Międzynarodowego Towarzystwa ds. Menopauzy dotyczące hormonalnej terapii zastępczej oraz zdrowotnych strategii profilaktycznych w wieku średnim z 2013 r. Climacteric 2013; 16(3):316-37.
  8. Shifren JL, Gas MLS. Wytyczne NAMS opieki klinicznej nad kobietami w średnim wieku. Menopause

2014; 21(10):1038-62.

  1. Stanowisko panelu doradczego NAMS z 2017 r. dotyczące terapii hormonalnej. Menopause 2017; 24(7):728-53.
  2. NICE. Listopad 2015 r. https://www>.nice.org.uk/guidance/ng23. Dostęp uzyskano 6 lutego 2018 r.
  3. Cochrane R, Currie H. The menopause: benefits and risks of available symptoms. Prescriber 2017; 28(6)19-28.
  4. Manson JE, Aragaki AK, Rossouw JE i wsp. Menopausal Hormone Therapy and Long-term All- Cause. and Cause-Specific Mortality. The Women’s Health Initiative Randomized Trials. JAMA 2017; 318(10):927-38.
  5. Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Menopauzy I andropauzy na temat hormonalnej terapii menopauzy – stan wiedzy na grudzień 2013r. Przegląd Menopauzalny 1 (18). 2014 rok XIII.
  6. Pines A, Sturdee DW, MacLennan AH. Quality of life and the role of menopausal hormone therapy.

Climacteric 2012; 15:213-6.

  1. Welton AJ, Vickers MR, Kim J i wsp. Health related quality of life after combined hormone replacement therapy: randomised controlled trial. BMJ 2008; 337;550-3.

Ogólnoeuropejskie badanie odkrywa wyraźną potrzebę dostarczenia informacji i przełamania błędnych przekonań dotyczących menopauzy i terapii hormonalnej.

Kobiety czują się niedoinformowane na temat menopauzy i uważają, że nie są odpowiednio wspierane w zwalczaniu objawów.

Warszawa 17.10.2018 r. – Dzisiaj firma Mylan przedstawiła wyniki ogólnoeuropejskiego badania sondażowego dotyczącego menopauzy przeprowadzonego przez organizację Edelman Intelligence dla firmy Mylan. Badanie przeprowadzono łącznie wśród 6061 kobiet w wieku od 45 do 55 lat z 6 państw (Francji, Niemiec, Włoch, Polski, Hiszpanii i Wielkiej Brytanii). 70% ankietowanych kobiet było w okresie menopauzy 1.

W badaniu wzięło udział 1033 kobiet z Polski. Otrzymane wyniki były podobne we wszystkich krajach, jednakże podkreślono pewne różnice. W Polsce 58% badanych kobiet uważa, że posiadają odpowiednie informacje na temat menopauzy, a 19% określa swoją wiedzę na ten temat jako wyczerpującą. Łącznie 77% ankietowanych uważa, że posiadana wiedza jest wystarczająca.

Czy kobiety rzeczywiście mają wystarczającą wiedzę na temat menopauzy?

Zgodnie z wynikami badania 7 na 10 mieszkanek Europy w wieku od 45 do 55 lat ma wiedzę na temat menopauzy (zna objawy, czas kiedy wystąpią i jak długo trwają, oraz jakie są metody leczenia i łagodzenia objawów). Jednak zaledwie 23% z nich uważa, że posiadana wiedza jest wyczerpująca. Chociaż ankietowane kobiety w większości uważają, że mają dość sporą wiedzę na temat menopauzy, stwierdzono, że jednocześnie prezentują błędne przekonania i nie kojarzą niektórych objawów z menopauzą.

1 Kobiety po menopauzie zdefiniowano jako kobiety w okresie okołomenopauzalnym (nieregularne miesiączki i wczesne objawy zwiastujące menopauzę), menopauzalnym (długie przerwy pomiędzy krwawieniami miesiączkowymi) lub pomenopauzalnym (brak krwawień miesiączkowych od co najmniej 12 miesięcy).

NON-2018-1395

Wiekszość kobiet które jeszcze nie osiągnęły wieku menopauzalnego, traktowała uderzenia gorąca, zmiany nastroju, przyrost masy ciała i nadmierną potliwość jako typowe objawy menopauzy, natomiast przewaga nie wiązała z tym stanem innych częstych objawów (występujących u co najmniej 1 kobiety na 4), takich jak uczucie zmęczenia, zaburzenia snu, osłabienie libido, zaburzenia pamięci

i koncentracji, a także sztywność stawów i mięśni. „Oznacza to, że kobiety mogą mieć te objawy i nie przypisywać ich menopauzie, przez co nie szukają pomocy” – ostrzega dr Santiago Palacios, położnik i ginekolog z Madrytu w Hiszpanii. „Musimy szerzej informować

o mniej znanych objawach, takich jak zaburzenia pamięci i koncentracji, zaburzenia snu i objawy mięśniowo-szkieletowe”.

Wyniki badania sondażowego wykazały, że pracownicy służby zdrowia są głównym źródłem informacji na temat menopauzy. 65% kobiet stwierdziło, że zwraca się w pierwszej kolejności do pracowników służby zdrowia, kiedy poszukuje informacji na ten temat. Niemniej 53% kobiet nadal twierdziło, że sięga do nieprofesjonalnych źródeł, takich jak fora internetowe, blogi lub media społecznościowe. „Większość kobiet polegających na popularnych mediach często uzyskuje nieprawdziwe informacje i zwykle dochodzi do błędnych wniosków. Wyobrażenia kobiet na temat zagrożeń terapii hormonalnej są wyolbrzymione, a korzyści zminimalizowane” – uważa dr Nick Panay, specjalista ginekolog z Londynu w Wielkiej Brytanii. „Aby sprawić, by kobiety były dobrze poinformowane, kluczową rolę odgrywają specjaliści opieki zdrowotnej, dostarczając właściwych informacji.

Na podstawie obserwacji z codziennej praktyki możemy dzisiaj stwierdzić znaczną poprawę jakości przekazu, nadal jednak wymaga on doskonalenia, aby móc przełamać panujące błędne przekonania”.

Czy kobiety są przygotowane na stawienie czoła menopauzie?

Pytane o wpływ menopauzy na codzienne życie, kobiety przed menopauzą i wystąpieniem pierwszych objawów mają tendencję do lekceważenia negatywnych skutków menopauzy: prawie 1 na 2 kobiety myśli, że menopauza nie wpłynie na żaden aspekt jej codziennego życia. Może to oznaczać, że nie są one przygotowane na stawienie czoła menopauzie. „Kobiety wydają się lekceważyć powagę objawów oraz fizyczny i psychologiczny wpływ, jaki mogą wywierać na ich życie osobiste i zawodowe” – twierdzi dr Palacios. Dr Panay dodaje: „Uważam, że jest to prawda szczególnie w odniesieniu do zaburzeń pamięci i koncentracji, które są bardzo stresującym objawem, zwłaszcza dla kobiet pracujących zawodowo. Kobiety często mówią: Nie sądziłam, że mnie to spotka”.

Hormonalna terapia menopauzalna (HTM) poprawia jakość życia bardziej niż by to wynikało wyłącznie z ustąpienia objawów.

HTM wydaje się być rozwiązaniem z wyboru, ponieważ kobiety ją stosujące twierdzą, że pomaga im w zniesieniu pewnych lub wszystkich objawów, których doświadczają. Kobiety stosujące HTM stawiają ją na pierwszym miejscu ponad wszystkimi innymi stosowanymi środkami, zwłaszcza pod względem skuteczności zwalczania 5 najczęstszych objawów takich jak: uderzenia gorąca, poty, zmiany nastroju, kołatanie serca czy zmiany w obrębie skóry. HTM wpłynęła korzystnie na najważniejsze aspekty ich życia, które mogły być zagrożone przez występowanie objawów menopauzy: samoocenę, utrzymanie dobrego zdrowia fizycznego, poczucie bycia piękną, relacje emocjonalne z partnerem, prowadzenie satysfakcjonującego życia seksualnego.

Według doktora Nicka Panaya „HTM jest tak skuteczna, ponieważ znosi najbardziej uciążliwe dla kobiety objawy i w ten sposób poprawia jakość życia”. Dr Palacios dodaje:

„Niektóre kobiety obawiają się hormonów, ale kiedy je stosują, większość z nich jest bardzo zadowolona. Po dokładnym wyjaśnieniu korzyści i zagrożeń kobiety nabierają pewności co do stosowania HTM, ale jeżeli wyda się tylko receptę bez żadnych wyjaśnień kobiety nie czują się komfortowo, ponieważ potrzebują dokładniejszych informacji”.

Mieszane uczucia co do wsparcia bliskich w momencie menopauzy

Wydaje się, że kobiety przechodzą przez menopauzę w ciszy, ponieważ 1 na 3 kobiety po menopauzie twierdzi, że nie czuje się wspierana w walce z jej objawami.

Dr Panay twierdzi: „Myślę, że bardzo ważne jest holistyczne podejście do problemów kobiety. Pracownicy służby zdrowia powinni być pewni, że kobiety prowadzą zrównoważony tryb życia, są aktywne fizycznie, dobrze się odżywiają, ograniczają stres, ograniczają spożycie alkoholu, zaprzestają palenia tytoniu. Wszystkie te czynniki są podstawą terapii menopauzalnej, następnie należy dodać leczenie uzupełniające takie jak HTM, jeśli jest potrzebne” – przypomina dr Panay. „Bardzo ważne jest przedstawienie wszystkich możliwości i pozwolenie kobiecie na zdecydowanie, jakim sposobem chce dostosować się do naszych zaleceń”.

Istnieje wiele sposobów zwalczania objawów menopauzy i umożliwienia kobiecie życia w poczuciu spełnienia i satysfakcji.

Każda kobieta przechodzi menopauzę na swój własny, niepowtarzalny sposób. Każda kobieta wchodząca w ten etap życia powinna zapytać lekarza, jak poradzić sobie z menopauzą.

Firma Mylan jest globalną firmą farmaceutyczną, której celem jest ustanawianie nowych standardów w opiece zdrowotnej. Pracując wspólnie na całym świecie zapewniamy 7 miliardom ludzi dostęp do wysokiej jakości leków. W naszym stale powiększającym się portfolio znajduje się ponad 7500 produktów wprowadzonych do obrotu na całym świecie, w tym leki antyretrowirusowe, z których korzysta ponad 40% osób leczonych przeciwko HIV /AIDS na świecie. Prowadzimy sprzedaż naszych produktów w ponad 165 krajach.

Jesteśmy nie tylko jedną z największych globalnych firm z branży leków generycznych i specjalistycznych, ale też jednym z największych światowych producentów substancji czynnych (API). Każdy z naszych 35 000 pracowników jest oddany idei tworzenia lepszego zdrowia dla lepszego świata. 

Firma Mylan rozpoczyna szeroką społeczną kampanię My Way, aby pomóc kobietom w okresie manopauzy żyć pełnią życia!