Dbając o zdrowie naszych zębów powinniśmy zwrócić również uwagę na to co jemy, zwłaszcza w okresie letnim, kiedy dieta jest znacznie bogatsza. Za niektórymi produktami wręcz nie przepadają nasze zęby. Oto kilka wskazówek, jak możemy zadbać o kolor uzębienia i co zrobić gdy pojawią się już przebarwienia.
Każdy z nas ma inny odcień zębów, zależy on od grubości i zabarwienia zębiny oraz szkliwa. Jedni od urodzenia mają zęby bardziej żółte, inni mają zęby białe, które przebarwiają się wraz z wiekiem. Barwa zębów jest wypadkową naszych wewnętrznych predyspozycji oraz przyczyn zewnętrznych, związanych z naszym trybem życia, higieną i dietą.
Produkty spożywcze, które są powszechnie uważane za sprzyjające zdrowiu i urodzie zębów to przede wszystkim mleko i jego przetwory, niektóre warzywa (marchewka, brokuł, papryka) oraz owoce (jabłka, truskawki). Oczywiście nawet zdrowe produkty mogą powodować problemy z uzębieniem, jeśli zjadamy ich zbyt dużo. Spożywanie dużej ilości kwaśnych jabłek może uszkodzić szkliwo, natomiast mleko krowie może wypłukiwać wapń z zębów. Tak więc najważniejszy jest zdrowy rozsądek i indywidualny dobór diety.
Jakie produkty sprzyjają przebarwieniom szkliwa?
Największe spustoszenia na kolorze naszych zębów robią bardzo zdrowe owoce, warzywa i świeże soki, których latem nie brakuje w naszej diecie. Barwniki występujące naturalnie w owocach były dawniej stosowane do barwienia odzieży, więc spożywanie ich z upływem czasu może przebarwić również zęby.
Podstawą w dbaniu o biel zębów jest wyeliminowanie produktów, które powodują przebarwienia, wśród nich największą rolę odgrywają 3 substancje: chromogeny, taniny i kwasy. Pierwsze z nich – chromogeny – to substancje które są bezbarwne, ale po zajściu odpowiedniej reakcji chemicznej przekształcają się w barwiące pigmenty. Taniny to żółte lub brązowe związki pochodzenia roślinnego, które intensywnie barwią zęby. Zawarte są m.in. w herbacie, kawie, winie. Natomiast kwasy to związki chemiczne, które osłabiają szkliwo, pod ich wpływem szkliwo zębów staje się miękkie i szorstkie, w efekcie zęby są bardziej narażone na przebarwienia i trudniej je usunąć. – wyjaśnia lek. dent. Agata Pleszyniak z Kliniki Implantologii i Stomatologii Estetycznej borczyk.pl
Na liście barwiących produktów znajdują się w zasadzie wszystkie owoce leśnie zawierające chromogeny m.in. jagody, borówki, jeżyny oraz ciemne owoce mające w składzie taniny takie jak wiśnie, granaty i winogrona. Silne naturalne barwniki mogą powodować zmianę koloru szkliwa. Powinniśmy także uważać na cytrusy, które na skutek działania kwasów w nich zawartych, uszkadzają szkliwo. Należy pamiętać, że bezpośrednio po ich zjedzeniu nie wolno myć zębów. Zwłaszcza porzeczki zawierają w sobie kwasy owocowe, które zmiękczają szkliwo, więc umycie zębów zaraz po degustacji mogłoby dodatkowo je uszkodzić.
Wśród warzyw uwagę powinniśmy zwrócić na buraki - powodują one przebarwienia ze względu na swój ciemnoczerwony kolor. Zęby prze¬bar¬wia¬ rów¬nież ka¬pu¬sta czer¬wo¬na i wa¬rzy¬wa za¬wie¬ra¬ją¬ce ka¬ro¬te¬ny (po¬ma¬rań¬czo¬wo - czer¬wo¬ne barw¬ni¬ki ro¬ślin¬ne) jak na przykład mar¬chew czy po¬mi¬do¬ry.
Plamy z wina to jedne z trudniejszych do sprania zabrudzeń, tak samo jest z naszymi zębami. Czerwone wino osadza się na naszych zębach, ze względu na swój ciemnoczerwony kolor. Zawiera ono w sobie dużo kwasów owocowych, powodujących erozję szkliwa oraz intensywne, naturalne barwniki, które zmieniają jego kolor. Aby zneutralizować jego działanie warto podczas picia przegryzać żółty ser, który jest źródłem wapnia i dodatkowo stymuluje produkcję śliny. Choć mogłoby się wydawać, że białe wino jest mniej szkodliwe, nic bardziej mylnego. Ma ono wyższy poziom kwasowości i zawiera barwiące taniny.
Struktura szkliwa zmienia się wraz z wiekiem i pod wpływem naszych nawyków. Z biegiem lat szkliwo jest coraz bardziej porowate więc różnorodne substancje łatwiej docierają do szczelin i mikroskopijnych pęknięć i o wiele trudniej je stamtąd usunąć. Tworzą się zatem przebarwienia. Regularne spożywanie zbyt dużej ilości produktów zawierających wspomniane wcześniej substancje odbija się na estetyce naszych zębów tworząc przebarwienia trudne do usunięcia.
Jeśli chcemy zabezpieczyć nasze zęby wystarczy, że częściowo ograniczymy spożycie szkodliwych produktów lub po prostu zadbamy o możliwość umycia zębów 30 minut po ich spożyciu, nie wcześniej w przypadku spożycia produktów zawierających kwasy ponieważ uszkadzamy wówczas szkliwo. Jeśli nie mamy możliwości umycia zębów warto je chociaż przepłukać wodą, zredukujemy w ten sposób ilość niekorzystnych substancji, które osadzają się na szkliwie. Możemy również pić barwiące napoje przez słomkę, wówczas napój nie ma kontaktu z naszym uzębieniem, redukujemy tym samym kontakt zębów ze środkami barwiącymi i kwasami. Innym sposobem jest również zneutralizowanie działania kwasów poprzez żucie gumy. Pamiętajmy również o nitkowaniu, ponieważ szkodliwe substancje gromadzą się między zębami i przy linii dziąseł co zwiększa ryzyko pojawienia się przebarwień. Warto jeść także owoce i warzywa, które ograniczają powstawanie przebarwień, m.in. jabłka, marchew, seler naciowy.
W przypadku gdy nasze zęby już się przebarwiły, powinniśmy zdać się na stomatologa. Może on wykonać zabieg higienizacji zębów, który polega na oczyszczeniu zębów z powierzchownych nalotów i kamienia nazębnego, czyli scalling i piaskowanie, a następnie wypolerować je do gładkości. Możemy również zdecydować się na zabieg wybielający. Wybielanie zębów można wykonać wieloma sposobami. Istnieją metody nakładkowe, laserowe lub wybielanie specjalną lampą.
Przebarwienia zębów pojawiają się w obrębie szerokiej gamy kolorów. Odpowiedni odcień na zębach może być wskazówką dla stomatologa jaka jest jego przyczyna. Ustalenie skąd pochodzi umożliwia dobranie najwłaściwszej metody leczenia lub wybielania. - wyjaśnia lek. dent. Agata Pleszyniak z Kliniki borczyk.pl
Jedną z najprostszych, aczkolwiek najskuteczniejszych metod, jest wybielanie nakładkowe. Polega ono na zaaplikowaniu żelu wybielającego, który wnika w głąb zębów i uwalnia atomy tlenu powodujące utlenienie, czyli wybielenie przebarwień.
Usuwanie przebarwień metodą nakładkową jest dosyć proste. Pacjent w domu aplikuje do przygotowanych nakładek żel wybielający i umieszcza je na zębach pozostawiając na mniej więcej 6 godzin. Cały zabieg wymaga około 8-10 aplikacji. Natomiast efekt można zauważyć już po pierwszym nałożeniu. Po ustabilizowaniu koloru, czyli około 2 tygodnie po zakończonej kuracji, lekarz stomatolog ostatecznie wypełnia zęby według nowego jaśniejszego koloru. - mówi lek. dent. Agata Pleszyniak.
Zęby zmieniają swój koloryt wraz z postępującymi procesami starzenia się. Jednak świadomość i ograniczenie produktów odpowiedzialnych za ich przebarwienie może umożliwić zachowanie ich zdrowego, jasnego kolorytu na długie lata. Najważniejsze jest jednak, aby nie działać na własną rękę, bo to co zdrowe w zbyt dużej ilości może szkodzić, a barwiące produkty, mimo iż wpływają negatywnie na kolor zębów, są jednak potrzebne w naszej diecie. Dlatego przed podjęciem jakichkolwiek działań warto poradzić się dietetyka i stomatologa.