„Jeszcze 30 lat temu na polskich ulicach nie było widać osób niepełnosprawnych, byli oni zamknięci w swoich domach. Teraz to się zmieniło, jest to powszechne, że osoby niepełnosprawne są w naszym środowisku” podkreślił Marszałek Senatu RP, Stanisław Karczewski podczas konferencji „Zdrowie, Aktywność i Zdolność do pracy. Wyzwania polityki zdrowotnej i społecznej wobec osób niepełnosprawnych”, która odbyła się 7 grudnia 2016 roku w Senacie RP.
Organizatorami spotkania poświęconego tematom związanym z aktywnością zawodową osób niepełnosprawnych oraz seniorów byli: Marszałek Senatu RP, Stanisław Karczewski, Przewodniczący Koalicji na rzecz Zdrowego Starzenia się, prof. Bolesław Samoliński i Prezes Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, Robert Kwiatkowski. W spotkaniu udział wzięli ponadto m.in. Jarosław Pinkas, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Senatu RP, Krzysztof Michałkiewicz, Pełnomocnik rządu ds. Osób Niepełnosprawnych, Waldemar Kraska, Przewodniczący Komisji Zdrowia Senatu RP, prof. Brygida Kwiatkowska, Przewodnicząca Narodowej Rady Reumatologicznej oraz Magdalena Władysiuk, Prezes Stowarzyszenia CEESTAHC.
Osoby niepełnosprawne a państwo i społeczeństwo
Podczas swojego wystąpienia Marszałek Karczewski podkreślił, że na poprawę jakości życia osób niepełnosprawnych znacząco wpływa dostęp do nowych technologii, przypominając jednocześnie o potrzebie wsparcia obywatelskiego, ale także o konieczności podejmowania odpowiednich działań przez państwo. Na znaczącą zmianę w kontekście możliwości osób niepełnosprawnych zwracał także uwagę Krzysztof Michałkiewicz, Pełnomocnik rządu ds. osób niepełnosprawnych – „Kiedyś walczyliśmy, aby takie osoby mogły pracować. Teraz mówimy o tym, aby praca i jakość życia osób była odpowiednia”.
Prof. dr hab. n. med. Bolesław Samoliński, przewodniczący Koalicji na rzecz Zdrowego Starzenia się przedstawił zgromadzonym gościom działania przeprowadzone w ramach projektu „Konstruktywni. Zdrowi–Aktywni–Konstruktywni”, którego celem jest analiza wpływu chorób przewlekłych o podłożu mięśniowo-szkieletowym na obciążenia budżetu poszczególnych państw Unii Europejskiej. Zwracając uwagę na znaczący i postępujący wzrost populacji w wieku podeszłym i podkreślił, że „koszty utrzymania seniora są nawet trzy razy większe niż osoby w wieku produkcyjnym”. Wspomniał ponadto, że osoby niepełnosprawne chcą być obecne na rynku pracy, i chcą być traktowane jak pełnowartościowi pracownicy.
Osoby niepełnosprawne a rynek pracy
Jak podkreślał Robert Kwiatkowski, prezes Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych – w Polsce pracuje zaledwie 24 proc. osób uznanych za niepełnosprawne, podczas gdy średnia dla krajów Unii Europejskiej to ok. 45%. Wskazał jednocześnie na potrzebę stworzenia takiego systemu zatrudnienia, który będzie przyjazny osobom niepełnosprawnym, a jednocześnie opłacalny dla pracodawcy. Dodał także, że osoby zmagające się z niepełnosprawnością, mają takie same oczekiwania względem pracodawcy jak reszta społeczeństwa i chcą być odpowiednio wynagradzani za swoją pracę, co obecnie nie funkcjonuje właściwie. Jak bowiem podkreślił „rodziny z niepełnosprawnością są o 20 proc. biedniejsze od innych rodzin”.
Przewodnicząca Narodowej Rady Reumatologii prof. Brygida Kwiatkowska zwróciła uwagę, że w konsekwencji tego, że na przewlekłe choroby zapalne uwarunkowane immunologicznie zapadają przede wszystkim osoby w wieku produkcyjnym, mamy do czynienia z częstym przedwczesnym opuszczaniem rynku pracy przez takie osoby. Dodała ponadto, że współistniejące z tymi schorzeniami choroby, np. nowotwory, choroby sercowo-naczyniowe, cukrzyca czy depresja są nierzadko przyczyną przedwczesnych zgonów. U pacjentów z wysoką aktywnością choroby aż 56 proc. pacjentów również zmaga się z depresją. Za sposoby na ograniczenie problemu absenteizmu prof. Kwiatkowska uznała przede wszystkim wczesne wykrycie choroby i rozpoczęcie skutecznego leczenie, utrzymanie sprawności, dobrą współpracę z pracodawcą, a także dostosowanie warunków pracy do możliwości chorego.
Koszty pośrednie chorób IMIDs
Magdalena Władysiuk, prezes Stowarzyszenia CEESTAHC przedstawiła uczestnikom konferencji temat kosztów pośrednich i wpływ przewlekłych chorób zapalnych na rynek pracy. „Wzrost obciążenia demograficznego będzie związany z koniecznością zwiększania wydatków publicznych na populację nieprodukcyjną, szczególnie ludzi starszych oraz spadek wpływów związany z populacją w wieku produkcyjnym” – podkreśliła. Podczas swojego wystąpienia omówiła ponadto koszty związane z nieobecnością w miejscu pracy z powodu – zwolnienia lekarskiego, niepełnosprawności, zgonu a także koszty związane ze spadkiem efektywności w miejscu pracy.
Podczas podsumowującej spotkanie dyskusji Jarosław Pinkas, Sekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia wskazał, że potrzebny jest projekt kompleksowych działań aby pomóc tym, którzy są najsłabsi. Natomiast Waldemar Kraska, przewodniczący Komisji Zdrowia Senatu RP zasugerował, że propagowanie pomocy dla osób niepełnosprawnych powinno być tematem dyskusji medialnej. Dyskusję podsumował prof. dr hab. n. med. Bolesław Samoliński stwierdzeniem, że „zdrowie to najważniejsza gałąź gospodarki, w którą zdecydowanie trzeba inwestować”.