Tomasz Duda*
Hedonizm – powrót do młodości, hedonizm łączy pokolenia
Wydłużające się życie i rozwój medycyny sprawiają, że stale przesuwa się wiek, w którym seniorzy, ze względu na pogorszenie stanu zdrowia, stają się uzależnieni od osób trzecich. Polska, podobnie jak wiele krajów europejskich, nieuchronnie staje się społeczeństwem ludzi starszych. Perspektywa starzejącego się społeczeństwa rodzi różnego rodzaju problemy jak upadek systemu emerytalnego czy braki personelu medycznego.
Bardzo rzadko mówi się za to o szansach, jakie niesie za sobą rosnące grono seniorów i ich zmieniająca się rola w społeczeństwie. Brzmi intrygująco? Warto przyjrzeć się temu problemowi z innego, nieco przewrotnego, ale całkiem realnego punktu widzenia.
Na emeryturze przestajemy być obciążeni obowiązkami związanymi z utrzymaniem rodziny, zajmowaniem się dziećmi, rozwijaniem kariery zawodowej i, ogólnie rzecz ujmując, zapewnieniem przyszłości sobie oraz swoim najbliższym. Dysponujemy za to kapitałem w postaci doświadczenia, mądrości życiowej, zgormadzonych aktywów (np. mieszkanie, oszczędności) oraz wolnym czasem.
Starzy hedoniści
Wiek senioralny warto postrzegać jako wiek pełen nowych możliwości. Przechodząc na emeryturę mamy szansę realizować, dotychczas odkładane w czasie, plany, rozwijać zainteresowania, angażować się w hobby i rozpieszczać się małymi i dużymi przyjemnościami, bo kiedy jeśli nie teraz? Możemy realizować się podobnie jak w młodości, przed założeniem rodziny, choć z racji doświadczenia będą to znacznie bardziej rozważne działania. Jak twierdzą psychologowie społeczni Philip Zimbardo i Laura Carstensen doktryną, która pozwala w pełni cieszyć się życiem w wieku senioralnym jest „teraźniejszy hedonizm”. Należy rozumieć to jako radość z chwili, z tu i teraz, bez odkładania przyjemności na później. Co ciekawe, to samo podejście w młodości na ogół jest źródłem różnego rodzaju problemów, o czym nie raz w przeszłości dotkliwie się przekonaliśmy. Bycie hedonistą dopiero na w wieku senioralnym niesie za sobą szereg pozytywnych zmian i pozwala odczuwać radość z życia w pełnym jego wymiarze.
W pogoni za aktywnością
Obecnie oferta różnego rodzaju aktywności dla seniorów znacznie się poszerza. Dynamicznie rozwijają się, dające możliwość zaspokojenia głodu wiedzy, uniwersytety trzeciego wieku, mnożą się programy aktywizacyjne zarówno na poziomie krajowym (np. ASOS), jak i na szczeblu lokalnym. Do łask powróciły, i cieszą się coraz to większą popularnością, dancingi oraz nowość – randki dla seniorów ułatwiające znalezienie nowego partnera. To bardzo pozytywne zjawisko, świadczące o tym, że temat poszukiwania nowej miłości przez seniorów czy temat seksualności w tej grupie wiekowej przestaje być tematem tabu.
Seniorzy chcą spędzać czas aktywnie, w otoczeniu przyjaznych osób. Z badania przeprowadzonego w gminie Połaniec na grupie ponad 750 seniorów wynika, że do ulubionych aktywności osób starszych należą spotkania towarzyskie (> 80% respondentów), podróże i wycieczki (70%), uprawianie sportu (60%), kino i teatr (50%), udział w zajęciach artystycznych, w tym także tanecznych (blisko 40%). Bardzo podobne wyniki zostały uzyskane w badaniach na osobach w wieku 50+ w Warszawie, gdzie 90% chciało spotykać się z rodziną, ponad 80% podróżować i spotykać się ze znajomymi, 60% uprawiać sport, ponad 50% uprawiać ogród, zaś jedynie 40% pragnęło brać udział w wydarzeniach religijnych.
Z powyższego wynika, że spotkania towarzyskie, podróże, prowadzenie aktywnego stylu życia, uczestnictwo w życiu kulturalnym to aktywności, które są przymiotem nie tylko młodych ludzi. To właśnie wiek senioralny okazuje się być idealny do ich realizacji.
Miasto przyszłości
Wiemy już, że współcześni seniorzy pod wieloma względami są podobni do młodych, jednak pod jednym względem zdecydowanie się różnią – nie mają już tak wiele sił i brakuje im zdrowia. Brak windy, strome schody potrafią uwięzić lub odizolować od świata i ludzi. Kluczem do zapewnienia seniorom możliwości pełnego korzystania z życia jest stwarzanie i rozwój odpowiedniej infrastruktury, zaprojektowanej z myślą o potrzebach osób starszych. Już teraz pod hasłem „mieszkanie senioralne’ można wyszukać na rynku pierwsze oferty, przenoszące na polski rynek znane i sprawdzone rozwiązania z Europy. Miasto przyszłości to miasto przyjazne seniorom, w którym mieszkania senioralne będę jego nieodłącznym elementem.
* Psycholog środowiskowy, specjalista od tematyki senioralnej, wykładowca na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym. Współpracuje z Senior Apartments przy realizacji projektów badawczo-rozwojowych.